Wednesday, June 20, 2012

He lekhathawn photo copy hi Mizorama Chanchin Tha rawn thlentu Pu Buanga ( JH Lorrain-a ) kutziak ngei kha a ni a. March 29, 1932-a a ziak a ni a, A haw pahin Calcutta atanga Pu Zathanga a rawn chawimawina thu a ni. 




Friday, June 15, 2012


China rama Missionary hratkhawkheng
Jonathan Goforth

China rama Missionary ropui Hudson Taylor-a avangin mi hrang hrangin China ram an vei a, Pathian ram zauh duhna thinlung neiin China hi an luhchilh a. Chung zingah chuan mi ropui tak tak, khawvelin a hriat reng tur Missionary an awm nual a, tuna a chanchin kan sawi tur Jonathan Goforth pawh hi Hudson Taylor-a hniakhnung zuia China rama Missionary ropui tak ti ta a ni.
            Panlai nun: Kum 1840 khan England ram atangin John Goforth-a te chhungkua chu Canada-ah pem lutin Thorndale, Ontario-ah an inbengbel a. Pu John-a hian a nupui Jane Bates-i nen fa 11 lai neiin a pasarihna chu Jonathan Goforth hi niin February 10, 1859 khan Thorndale, Ontario-ah Jonathan-a hi a piang a ni.
            Jonathan-a nu leh pa te hi lonei mi niin an chhungkaw khawsak a harsa hle mai a, chutih rual chuan a nu hi Pathian ring tlat mi leh a fate pawh Pathian lam hawia hruai tum tlat, nu fel tak a ni. A nu hian a fate chu Bible chhiar leh a chhunga thu awmte hrilhfiahin a zirtir thin a. Sam ziak te chu Jonathana hian a vawng bel hle thin. Kum 7 mi a nihin an thenawm nuin Bible a present a, chu chu a chhiar taima hle thin. Mahse hetih hunlai hian a la piangthar lo a, vanneihthlak takin kum 18 a nih laiin Pastor pakhat Lachlan Cameron-a thusawi atangin a rilru a siam a, Isua chu Lal leh chhandamtua pawmin a piangthar ta a ni.
            Jonathan Goforth-a hian Politician emaw Dan hremi (Lawyer) hlawhtling tak nih a tumruh hle thin a, an kawmcharah chuan amahin thusawite a zir nasa thin hle. Mahse a pain Robert Murray M’Cheyne lehkhabu ziak a chhiar tir chuan a nun chu a thlakthleng chiang hle a, chu lehkhabu hmang chuan Pathianin a rawngbawl turin a ko zawk niin a ngai hmiah mai a ni. Jonathan Goforth-a hi Presbyterian Church of Canada member a ni a, a pianthar hnu atang hian rinna lamah a thang chak hle. Robert Murray M’Cheyne-a lehkhabu ziak a chhiar zawh atang chuan kohhranah tuina nasa tak a nei ta a, Sunday school zirtirtu te niin Bible tract sem chu hna pawimawh takah a ngai a, Pathianni apiangin Biak in kawngka bulah lo dingin Bible Tract chu mitin hnenah a sem thin a ni. Chutianga Bible Tract sem hna a kalpui leh hnuah chuan a rawngbawl dan chu duhkhawp lovin an in atanga mel khat vela hlaa school building hluiah chuan Sunday tlai inkhawm a buatsaih tan ta a. Chu hmunah chuan chhungkhat laina hnai te nen inkhawmna hun hmang thinin a pa lo pianthar theih nan nasa takin Pathian hnenah an tawngtai thin a , thla tam a ral hnuah chuan a pa ngei pawh chu a piangthar ve ta nghe nghe a ni.


Jail tangte tana Angel
ELIZABETH FRY

Elizabeth Fry hi Gurney Court, Norwich, Norfolk, England-ah May 21, 1780 khan a piang a, a pa hi John Gurney niin Gurney Bank neitu pakhat a ni a, a nu Catherine ve thung hi Barclays Bank neitu, Barclay chhungkua a mi a ni thung. Chungkaw khawsa thei tak an ni a, an chhungkua hi Kristian inzawmkhawm pawl Religious Society of Friends ‘Quaker’ pawla inhmang tak an ni. Elizabeth-i kum 12 mi lek a nih laiin a nu hian a thihsan a. An unau zinga upa ber anih avangin a unaute leh inchhungkhur enkawl chu naupangte anih lai atangin a kutah a awm a, a naute pawh a enkawl puitling hle aniang a laizawnnu Louisa Gurney hi ziaktu lar tak ni chhoin a nuta Joseph John Gurney hi Philanthropist lar tak a ni.
            Elizabeth Fry-i nu, Catherine-i hian zirna a ngai pawimawh em em a, mipa an ni emaw hmeichhia an ni emaw, naupang chuan engkim thiam tura an zir a ngai a ni a ti thin. Hetiang hian a fa te pawh a damchhungin a enkawl a, heivang hian Elizabeth-i pawh hian a nu hnen atang hian thil hrang hrang a zirthiam a ni. Pi Catherine-i hian damlo leh mirethei te a ngaipawimawh hle a, chutiang mite chu hmun hrang hrang a mi a tlawh kual thin. Heng hunah te hian Elizabeth-i hian a nu hi a zui ve reng thin a, hei hian tanpui ngaite tanpui leh a hnu zela a rawngbawlnaah phurna nasa tak a pe a, chutih laiin kum 12 mi lek a nih laia a nuin a thihsan pawh a tuar hle.